ยีน คืออะไร?

ในชีวิตประจำวัน เรามักจะเห็นผู้คนที่มีรูปลักษณ์หลากหลายแตกต่างกันออกไป นั่นก็เพราะว่าแต่ละคนมียีนที่ไม่เหมือนกันนั่นเอง บทความนี้จึงจะพาทุกคนไปทำความเข้าใจว่า ยีนเกิดจากอะไร และมีหน้าที่อย่างไรในร่างกายของเรา เพื่อที่จะได้เข้าใจในเรื่องของสุขภาพและความแตกต่างของมนุษย์ พร้อมไขความลับ ความสัมพันธ์ระหว่างยีน ดีเอ็นเอ และโครโมโซม ที่จะช่วยให้เราเข้าใจที่มาที่ไปของตัวตนเรา และความเสี่ยงของโรคที่อาจส่งต่อกันในครอบครัวได้

ทำความเข้าใจ ยีนในร่างกายมนุษย์ จุดเริ่มต้นของความแตกต่าง

ปกติร่างกายของเราประกอบขึ้นมาจากเซลล์จำนวนหลายพันล้านเซลล์ ซึ่งเซลล์นั้นมีขนาดเล็กมาก สามารถมองเห็นได้จากการส่องกล้องจุลทรรศน์เท่านั้น โดยภายในเซลล์แต่ละเซลล์จะมีนิวเคลียส และภายในนิวเคลียสเป็นที่อยู่อาศัยของ โครโมโซม (Chromosome) ซึ่งมนุษย์เรามีโครโมโซมทั้งหมด 46 แท่ง 

การที่จะเกิดเป็นเราได้นั้น เกิดจากการรวมกันของโครโมโซมจากพ่อ 23 แท่ง และจากแม่อีก 23 แท่ง รวมเป็นโครโมโซมของเรา 46 แท่ง หรือ 23 คู่ โครโมโซมเหล่านี้เองเป็นที่อยู่ของยีน ซึ่งในโครโมโซมนั้นก็มียีนอยู่นับหมื่นๆ ยีนเลยทีเดียว โดยยีนหลายๆ ยีนก็จะนำมาซึ่งลักษณะของเราที่ได้รับจากทั้งพ่อและแม่นั่นเอง

ยีนคืออะไร ทำหน้าที่อะไรบ้าง?

ยีน คือชุดรหัสดีเอ็นเอที่ควบคุมลักษณะทางพันธุกรรมต่างๆ ที่เราได้รับการถ่ายทอดจากพ่อแม่ปู่ย่าตายาย ไม่ว่าจะเป็นรูปร่างหน้าตา สีผิว สีผม ถ้าเป็นชาวตะวันตกก็จะเป็นสีของดวงตาที่เห็นได้ชัด และที่สำคัญไปกว่าการแสดงออกของรูปลักษณ์ภายนอก ยีนยังเป็นสิ่งที่ควบคุมการทำงานของร่างกายผ่านการสร้างโปรตีน เพราะฉะนั้นการจะมีสุขภาพแข็งแรง มีอายุยืนโดยปราศจากโรคภัยไข้เจ็บ นอกจากไลฟ์สไตล์การดูแลสุขภาพแล้ว ยีนก็ส่งผลไม่แพ้กัน

ดังนั้นจึงสรุปได้ว่า ยีนทำหน้าที่กำหนดรูปลักษณ์ของเรา ให้มีสีผม สีตา สีผิว รูปหน้าแตกต่างกันไปตามที่ได้รับจากบรรพบุรุษในครอบครัว พร้อมกับทำหน้าที่ในการกำหนดสุขภาพบางส่วนของเราด้วย

ยีน ดีเอ็นเอ โครโมโซม เกี่ยวข้องกันยังไง?

หากจะอธิบายถึงความสัมพันธ์ระหว่าง ยีน ดีเอ็นเอ และโครโมโซม คงต้องเท้าความก่อนว่า DNA คือสารพันธุกรรมสายยาวราว 3 พันล้านรหัส ซึ่งดีเอ็นเอทั้งหมดนี้จะขดตัวกันกลายเป็นโครโมโซม 23 คู่ หรือ 46 แท่ง ในขณะที่ยีนคือบางส่วนของ DNA 3 พันล้านรหัส ที่ทำหน้าที่ในการสร้างโปรตีนในร่างกายและกำหนดลักษณะความเป็นตัวตนของเรานั่นเอง

ภาพจาก www.nature.com/articles/s41433-021-01749-x

ยีนควบคุมการทำงานของร่างกาย หรือควบคุมลักษณะที่แสดงออกของเราได้อย่างไร? 

ยีนควบคุมการทำงานของร่างกายผ่านการสร้างโปรตีน โดยยีนแต่ละยีนกำหนดให้มีการสร้างโปรตีนแตกต่างกันออกไป เช่น ยีนที่ควบคุมการสร้างเปปซินซึ่งทำหน้าที่ย่อยโปรตีนในกระเพาะอาหาร ยีนที่ควบคุมการสร้างฮอร์โมนอินซูลิน ซึ่งมีส่วนสำคัญทำให้เซลล์ต่างๆ นำน้ำตาลในเลือดไปใช้ได้ โดยหากมีความผิดปกติของอินซูลินก็อาจจะทำให้เกิดโรคเบาหวานตามมาได้ 

นอกจากนี้ยีนยังกำหนดรูปร่างและขนาดของโปรตีน ซึ่งรูปร่างและขนาดของโปรตีนเป็นตัวกำหนดหน้าที่ของมันนั่นเอง เพราะเมื่อโปรตีนประกอบกันเป็นเซลล์ เซลล์ก็จะประกอบกันเป็นเนื้อเยื่อ และเนื้อเยื่อก็จะประกอบกันเป็นอวัยวะ เช่น ดวงตา หรือผิวหนัง ดังนั้นยีนเป็นตัวกำหนดตัวตนของผู้คนให้แตกต่างกันไป

เราสามารถตรวจดีเอ็นเอ (DNA) หายีนที่มีแนวโน้มเสี่ยงโรคได้

อย่างที่ทราบกันดีว่า ยีนเป็นส่วนหนึ่งของสายดีเอ็นเอที่อยู่ในโครโมโซมของเรา ดังนั้นการที่เราเลือกใช้บริการตรวจ DNA ที่มีคุณภาพ ก็จะทำให้เราทราบถึงความลับทางสุขภาพของตัวเองที่แฝงอยู่ในยีนได้เช่นกัน ไม่ว่าจะเป็น แนวโน้มความเสี่ยงโรค หรือแนวทางการดูแลสุขภาพที่เหมาะสมกับร่างกายเรามากที่สุด

ทั้งนี้หากท่านใดสนใจอยากทราบข้อมูลทางพันธุกรรม หรือศึกษาข้อมูลทางสุขภาพของตัวเองอย่างละเอียด สามารถเลือกใช้บริการของ Geneus DNA ได้ เพราะบริการของจีเนียสได้ถูกคิดค้นและพัฒนาให้มีความแม่นยำสูง ทั้งยังมีการตรวจดีเอ็นเอในแล็บที่ได้มาตรฐานระดับสากลในประเทศสหรัฐอเมริกา และติดตามผลได้ง่ายผ่านแอปพลิเคชันในโทรศัพท์มือถือ

ทำให้ท่านสามารถทราบแนวโน้มความเสี่ยงโรค ตลอดจนรู้ว่าในร่างกายของตนเองมียีนอะไรบ้าง เพื่อจะได้เป็นแนวทางในการดูแลสุขภาพและวางแผนสำหรับการมีลูกน้อยในอนาคต