อาการเมารถ เมาเรือเป็นปัญหาที่หลายคนต้องเผชิญเมื่อเดินทาง ไม่ว่าจะเป็นการนั่งรถยนต์ ขึ้นเรือ หรือโดยสารเครื่องบิน อาการเหล่านี้สามารถทำให้การเดินทางหมดสนุกได้ แต่คุณทราบหรือไม่ว่า ปัจจัยที่ทำให้เกิดอาการเมารถ-เมาเรือ อาจมาจากยีนในร่างกายของเราด้วย การทำความเข้าใจถึงสาเหตุ และหาวิธีป้องกันอย่างตรงจุด จึงเป็นสิ่งสำคัญที่จะช่วยให้คุณเดินทางสบายใจยิ่งขึ้นได้

เจาะลึก แนวโน้มความเสี่ยง อาการเมารถ เมาเรือ สำหรับนักเดินทาง

อาการเมารถ เมาเรือคืออะไร?

อาการเมารถ เมาเรือ (Motion Sickness) คืออาการที่เกิดขึ้นเมื่อร่างกายรู้สึกถึงความไม่สมดุล ระหว่างข้อมูลที่รับจากประสาทสัมผัสต่างๆ เช่น หูชั้นใน ตา และผิวหนัง เมื่อข้อมูลที่ได้รับไม่สอดคล้องกัน ก็จะส่งผลให้เกิดอาการคลื่นไส้ เวียนหัว เหงื่อออก และอาจถึงขั้นอาเจียนได้

สาเหตุของอาการเมารถ เมาเรือ

1. ความไม่สมดุลของระบบประสาท
ระบบประสาทที่เกี่ยวข้องกับการทรงตัว เช่น หูชั้นใน (Vestibular System) เป็นส่วนสำคัญในการรับรู้การเคลื่อนไหวของร่างกาย หากมีความขัดแย้งระหว่างข้อมูลที่ได้รับจากหูชั้นในกับข้อมูลที่รับจากตาและผิวหนัง จะทำให้สมองเกิดความสับสน และส่งผลให้อาการเมารถ เมาเรือเกิดขึ้น
2. ปัจจัยด้านอายุและเพศ
ผู้หญิงและเด็กมีแนวโน้มที่จะมีอาการเมารถ เมาเรือมากกว่าผู้ชาย เนื่องจากระบบประสาทที่เกี่ยวข้องกับการทรงตัว ยังพัฒนาไม่สมบูรณ์ หรือมีการตอบสนองต่อสิ่งกระตุ้นมากกว่า
3. ความเครียดและอาการวิตกกังวล
ความเครียดและความวิตกกังวล สามารถเพิ่มความเสี่ยงต่ออาการเมารถ เมาเรือ เนื่องจากร่างกายและสมองอยู่ในสภาวะที่ไวต่อสิ่งกระตุ้น การควบคุมความเครียดก่อนการเดินทางจึงสามารถช่วยลดอาการเหล่านี้ได้
4. การถ่ายทอดผ่านพันธุกรรม
การวิจัยแสดงให้เห็นว่าอาการเมารถ เมาเรือ อาจเกิดขึ้นจากการถ่ายทอดทางพันธุกรรม หากมีสมาชิกในครอบครัวที่มีอาการนี้ โอกาสที่คุณจะมีอาการเมารถ เมาเรือก็สูงขึ้น

ยีนที่เกี่ยวข้องกับอาการเมารถ เมาเรือ

1. ยีน GABRA2
ยีนนี้เกี่ยวข้องกับการควบคุมสมดุลของระบบประสาท ยีน GABRA2 มีบทบาทสำคัญในการส่งสัญญาณของระบบประสาท และการตอบสนองต่อการเคลื่อนไหว การกลายพันธุ์ในยีนนี้อาจทำให้บางคนมีความไวต่ออาการเมารถ เมาเรือมากกว่าคนทั่วไป
2. ยีน COMT
ยีน COMT มีบทบาทในการจัดการกับสารเคมีในสมองที่เกี่ยวข้องกับการตอบสนองต่อ ความเครียด การกลายพันธุ์ในยีนนี้อาจส่งผลต่อการรับรู้ของสมองเกี่ยวกับการเคลื่อนไหว และทำให้บางคนมีความเสี่ยงต่ออาการเมารถ เมาเรือสูงขึ้น
3. การส่งต่อผ่านพันธุกรรม
การมีพ่อแม่ที่มีอาการเมารถ เมาเรือ สามารถเพิ่มโอกาสที่ลูกหลานจะมีอาการนี้ได้เช่นกัน ซึ่งเป็นเหตุผลว่าทำไมอาการเมารถ เมาเรือ จึงเป็นสิ่งที่พบได้บ่อยในบางครอบครัว

รู้ได้อย่างไรว่าเรามียีนที่ทำให้เมารถ-เมาเรือ หรือไม่?

หากคุณสงสัยว่าตัวเองหรือสมาชิกในครอบครัวมีแนวโน้มที่จะเมารถ เมาเรือ เพราะยีนที่ส่งต่อทางพันธุกรรม การตรวจสอบทางพันธุกรรม เป็นวิธีหนึ่งที่จะช่วยให้คุณได้รับคำตอบที่ชัดเจนมากขึ้น โดยการตรวจดีเอ็นเอจะช่วยระบุยีนที่เกี่ยวข้องกับ อาการเมารถ เมาเรือ เช่น ยีน GABRA2 และ COMT ซึ่งสามารถแสดงให้เห็น ถึงความไวต่อการเคลื่อนไหวที่มากกว่าปกติ

Geneus DNA เสนอบริการตรวจดีเอ็นเอที่ครอบคลุม ไม่เพียงแค่ตรวจสอบความเสี่ยงในการเมารถ เมาเรือเท่านั้น แต่ยังสามารถตรวจสอบความเสี่ยงด้านสุขภาพอื่นๆ ที่อาจส่งผลต่อคุณภาพชีวิตของคุณได้ โดยบริการนี้ใช้เทคโนโลยี Whole Genome-wide Array ที่ทันสมัยซึ่งสามารถวิเคราะห์ยีนได้มากกว่า 20,000 ยีน และตรวจสอบมากกว่า 10 ล้าน SNPs (Single Nucleotide Polymorphisms) ทำให้ท่านได้รับข้อมูลที่ครบถ้วนเกี่ยวกับยีนที่อาจทำให้คุณมีความเสี่ยงต่ออาการเมารถ เมาเรือ และแนวโน้มสุขภาพต่างๆ ซึ่งสามารถนำไปใช้วางแผนสุขภาพระยะยาวในอนาคตได้

วิธีป้องกันและแก้อาการเมารถ เมาเรือ

1. เลือกตำแหน่งที่นั่งที่เหมาะสม
   นั่งในตำแหน่งที่รู้สึกเคลื่อนไหวได้น้อยที่สุด เช่น นั่งด้านหน้าของรถ ใกล้กลางเรือ หรือเลือกที่นั่งตรงกลางเครื่องบิน ตำแหน่งเหล่านี้จะช่วยลดการเคลื่อนไหวของร่างกาย และลดโอกาสเกิดอาการเมารถ เมาเรือได้
2. มองไปที่จุดเดียวในระยะไกล
   การมองไปที่จุดที่ไม่เคลื่อนไหวในระยะไกล เช่น ขอบฟ้า สามารถช่วยให้สมองประมวลผลการเคลื่อนไหวได้ถูกต้องมากขึ้น ลดความสับสน และโอกาสเกิดอาการเมารถ เมาเรือได้ดี
3. หลีกเลี่ยงการอ่านหรือใช้โทรศัพท์ขณะเดินทาง
   การอ่านหนังสือหรือใช้โทรศัพท์ในขณะเดินทาง เพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดอาการเมารถ เมาเรือ ควรหลีกเลี่ยงกิจกรรมเหล่านี้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในระยะเวลาที่ร่างกายเคลื่อนไหวมากๆ
4. หายใจลึกๆ และผ่อนคลายเสมอ
   การหายใจลึกๆ ช้าๆ และการผ่อนคลาย ช่วยให้ร่างกายปรับตัวต่อสภาพการเคลื่อนไหวได้ดีขึ้น ลดความเครียด และความตื่นเต้นซึ่งเป็นปัจจัยที่ทำให้มีอาการเมารถ เมาเรือ
5. พักผ่อนให้เพียงพอก่อนเดินทาง
   การพักผ่อนที่เพียงพอก่อนการเดินทางเป็นสิ่งสำคัญ ร่างกายที่เหนื่อยล้า มีความเสี่ยงต่อการเกิดอาการเมารถ เมาเรือมากขึ้น ดังนั้นการนอนหลับให้เพียงพอ จะช่วยลดความเสี่ยงนี้ได้
6. รับประทานอาหารเบาๆ ก่อนการเดินทาง
   การรับประทานอาหารหนักหรือการงดอาหารก่อนเดินทาง สามารถเพิ่มความเสี่ยงต่ออาการเมารถ เมาเรือได้ จึงควรรับประทานอาหารเบาๆ และหลีกเลี่ยงอาหารที่มีรสจัด หรืออาหารที่ย่อยยาก
7. ใช้ยาหรืออุปกรณ์ช่วย
   หากมีอาการเมารถ เมาเรือบ่อยๆ สามารถใช้ยาต้านอาการเมารถ เมาเรือที่มีขายตามร้านขายยา หรือใช้อุปกรณ์ช่วย เช่น สายรัดข้อมือกันเมา ซึ่งสามารถช่วยลดอาการเหล่านี้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ
8. การใช้เทคนิคทางธรรมชาติ
   การใช้น้ำมันหอมระเหยจากขิงหรือเปปเปอร์มินต์ในการดม ช่วยลดอาการเมารถ เมาเรือได้ อีกทั้งบางคนยังพบว่า การเคี้ยวหมากฝรั่งหรือดื่มน้ำมะนาวช่วยบรรเทาอาการคลื่นไส้ได้เช่นกัน

นอกจากนี้แล้ว ผู้ที่มีแนวโน้มจะเมารถหรือเมาเรือได้ง่าย ควรหลีกเลี่ยงการดื่มแอลกอฮอล์ ตลอดจนควรรักษาสภาพร่างกายให้แข็งแรง เพื่อให้ง่ายต่อการปรับตัวต่อการเคลื่อนไหวได้ดียิ่งขึ้น และหากมีอาการเมารถ เมาเรือรุนแรง ควรปรึกษาแพทย์เพื่อขอคำแนะนำในการใช้ยา หรือการบำบัดรักษาเฉพาะทางต่อไป