เส้นเลือดขอดที่ขาเป็นปัญหาสุขภาพที่ทำให้หลายคนกังวลใจ  แต่กลับไม่ค่อยเข้าใจสาเหตุที่แท้จริง รวมถึงวิธีการดูแลตัวเองจากเส้นเลือดขอดอย่างเหมาะสม จนทำให้ส่งผลกระทบ ต่อคุณภาพชีวิตของตนเองได้ ดังนั้นวันนี้เราจึงจะพาคุณไปทำความรู้จักกับ เส้นเลือดขอด เริ่มตั้งแต่การทำความเข้าใจว่า เส้นเลือดขอดคืออะไร พร้อมเจาะลึกสาเหตุที่ทำให้เกิดเส้นเลือดขอด รวมถึงวิธีการรักษา และการป้องกันที่มีประสิทธิภาพ เพื่อให้คุณสามารถรับมือกับปัญหาได้อย่างตรงจุด มีสุขภาพที่ดี และมีความมั่นใจที่มากขึ้นด้วย

เส้นเลือดขอดที่ขา ป้องกันได้ ถ้ารู้ความเสี่ยง

เส้นเลือดขอดที่ขาคืออะไร?

เส้นเลือดขอดที่ขา (Varicose Veins) เป็นภาวะที่เส้นเลือดบริเวณขาขยายตัวและบวมออก เนื่องจากการทำงานผิดปกติของลิ้นของหลอดเลือดดำ (Valve) โดยเดิมทีลิ้นของหลอดเลือดดำมีหน้าที่ป้องกันไม่ให้เลือดไหลย้อนกลับ แต่เมื่อมันทำงานได้ไม่เต็มที่ เลือดจะสะสมในเส้นเลือดขา ทำให้เส้นเลือดขยายตัวและยื่นออกมาเป็นเส้นสีฟ้าหรือเขียว จนถูกเรียกว่าเส้นเลือดขอด ซึ่งอาการของเส้นเลือดขอดอาจรวมถึงความรู้สึกปวดเมื่อย บวม และรู้สึกหนักในขา ส่งผลให้เกิดความไม่สะดวก และลดคุณภาพการใช้ชีวิตของผู้ที่มีภาวะนี้ได้

อะไรคือสาเหตุหลักที่ทำให้เกิดเส้นเลือดขอด?

เส้นเลือดขอดเกิดได้จากหลายสาเหตุ ทั้งพฤติกรรมการใช้ชีวิตของเรา และการทำงานของเส้นเลือด อาทิ

• ความดันในเส้นเลือด: การทำงานที่ผิดปกติของลิ้นในเส้นเลือด เป็นสาเหตุหลักที่ทำให้เลือดไม่สามารถไหลกลับไปยังหัวใจได้ตามปกติ ทำให้เลือดสะสม และเพิ่มความดันในเส้นเลือดขา ส่งผลให้เส้นเลือดขยายตัวและบวมออก
• การเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมน: ฮอร์โมนที่เปลี่ยนแปลงในช่วงการตั้งครรภ์ หรือวัยหมดประจำเดือน สามารถส่งผลต่อการทำงานของเส้นเลือด โดยเฉพาะฮอร์โมนที่มีผลต่อการผ่อนคลายของผนังเส้นเลือด อาจทำให้เส้นเลือดขอดเกิดได้ง่ายขึ้น
• พันธุกรรม: หากมีสมาชิกในครอบครัวที่เป็นเส้นเลือดขอด คุณอาจมีความเสี่ยงสูงขึ้น เนื่องจากปัจจัยทางพันธุกรรม สามารถส่งผลต่อความแข็งแรง และความยืดหยุ่นของเส้นเลือด รวมถึงลิ้นของหลอดเลือดดำได้
• การยืนนานหรือนั่งนานเกินไป: การยืนนานหรือการนั่งนานเกินไป โดยไม่เคลื่อนไหวร่างกายเลย สามารถเพิ่มความดันในเส้นเลือดขา ส่งผลให้เส้นเลือดขอดเกิดได้ง่ายขึ้น ซึ่งการเปลี่ยนท่าทางและการเคลื่อนไหวบ่อยๆ สามารถช่วยลดปัญหานี้ได้
• น้ำหนักเกิน: น้ำหนักตัวที่มากเกินไปสามารถเพิ่มความดันในเส้นเลือดขา ซึ่งทำให้เส้นเลือดขอดเกิดขึ้นได้ เพราะน้ำหนักที่เกินมาตรฐาน ทำให้เส้นเลือดต้องทำงานหนักขึ้นในการส่งเลือดกลับไปยังหัวใจ

เส้นเลือดขอดส่งผลกระทบอย่างไร? วิธีการรักษาเส้นเลือดขอดมีอะไรบ้าง?

เส้นเลือดขอดสามารถส่งผลกระทบต่อคุณภาพชีวิตได้หลายอย่าง เช่น

• อาการปวดและบวม: เส้นเลือดขอดทำให้เกิดอาการปวด บวม และรู้สึกหนักในขา โดยเฉพาะหลังจากการยืนนานหรือการนั่งนานๆ ซึ่งอาจรบกวนการทำกิจกรรมระหว่างวันได้
• ความเสี่ยงต่อภาวะแทรกซ้อน: หากไม่ได้รับการรักษาอย่างเหมาะสม เส้นเลือดขอดอาจนำไปสู่ภาวะแทรกซ้อนอื่นๆ เช่น การอักเสบของเส้นเลือด (Phlebitis) หรือการเกิดแผลในบริเวณที่มีเส้นเลือดขอด
• สูญเสียความมั่นใจ: เส้นเลือดขอดที่ขาสามารถลดความมั่นใจของเราลงได้ เนื่องจากเส้นเลือดที่บวมและขยายตัว จนเกิดเป็นรอยให้เห็นได้ชัด อาจทำให้เกิดความรู้สึกไม่พอใจในรูปลักษณ์ตัวเอง นำไปสู่การหลีกเลี่ยงชุดที่เผยให้เห็นผิวพรรณในบริเวณนั้น ตลอดจนไม่กล้าขยับตัวในการทำกิจกรรมต่างๆ

วิธีการรักษาเส้นเลือดขอดมีหลายทางเลือก ขึ้นอยู่กับความรุนแรงของอาการ ดังนี้

1. การเปลี่ยนแปลงวิถีชีวิต: การลดน้ำหนักและเพิ่มกิจกรรมทางกาย เช่น การออกกำลังกายสม่ำเสมอ การเดินหรือการฝึกโยคะ สามารถช่วยลดความดันในเส้นเลือดขา และบรรเทาอาการปวดได้
2. การใช้ถุงน่องช่วยลดความดัน: การสวมใส่ถุงน่องที่ออกแบบมาเพื่อช่วยลดความดันในเส้นเลือดขา จะกระตุ้นการไหลเวียนของเลือดและลดอาการบวมให้ดีขึ้น
3. การรักษาด้วยเลเซอร์หรือวิธีการอื่นๆ: สำหรับกรณีที่อาการเส้นเลือดขอดรุนแรง การรักษาด้วยเลเซอร์หรือการฉีดสารเคมีเพื่อทำลายเส้นเลือดสามารถช่วยลดอาการได้
4. การผ่าตัด: สำหรับกรณีที่เส้นเลือดขอดมีอาการรุนแรงมาก การผ่าตัดอาจเป็นทางเลือกที่ดีที่สุด ซึ่งจะเป็นการนำเส้นเลือดขอดออก หรือการปิดกั้นเส้นเลือด 

การป้องกันเส้นเลือดขอด ลดความเสี่ยงได้

การป้องกันเส้นเลือดขอดสามารถทำได้โดยการปรับพฤติกรรม ดังนี้

• การออกกำลังกายสม่ำเสมอ: การเคลื่อนไหวและการออกกำลังกาย เช่น การเดินหรือการฝึกโยคะ ช่วยเพิ่มการไหลเวียนของเลือดในขา และลดความดันในเส้นเลือด
• การควบคุมน้ำหนักตัว: การรักษาน้ำหนักตัวให้อยู่ในระดับปกติ จะช่วยลดความดันในเส้นเลือดขา และลดความเสี่ยงในการเกิดเส้นเลือดขอดได้
• การหลีกเลี่ยงการยืนหรือนั่งนานๆ: ควรเปลี่ยนท่าทาง และเคลื่อนไหวบ่อยๆ เพื่อเพิ่มการไหลเวียนของเลือดในขา
• การสวมใส่ถุงน่องช่วยลดความดัน: การใส่ถุงน่องที่ช่วยลดความดันในเส้นเลือด สามารถช่วยป้องกันการเกิดเส้นเลือดขอดได้

เส้นเลือดขอดเป็นกรรมพันธุ์ไหม?

พันธุกรรมมีบทบาทสำคัญในการเกิดเส้นเลือดขอด หากมีสมาชิกในครอบครัวที่มีประวัติ เป็นเส้นเลือดขอด คุณอาจมีความเสี่ยงที่จะเป็นเส้นเลือดขอดสูงขึ้น เนื่องจากปัจจัยทางพันธุกรรมสามารถส่งผลต่อความแข็งแรง และความยืดหยุ่นของเส้นเลือด ตลอดจนการทำงานของลิ้นในหลอดเลือด และโครงสร้างของเส้นเลือดได้

การตรวจยีน เพื่อวิเคราะห์โอกาสเป็นเส้นเลือดขอด
การตรวจยีนในสาย DNA เป็นวิธีการที่ทันสมัย ในการวิเคราะห์ความเสี่ยงทางพันธุกรรม เกี่ยวกับเส้นเลือดขอด โดยปัจจุบันทาง Geneus DNA ได้มีการใช้เทคโนโลยี Whole Genome-wide Array ซึ่งสามารถวิเคราะห์ยีนได้กว่า 20,000 ยีน และตรวจสอบ SNPs ได้มากกว่า 10 ล้านตำแหน่ง ช่วยให้คุณสามารถระบุหายีนที่เกี่ยวข้องกับปัญหาสุขภาพต่างๆ ไม่เว้นแม้แต่โอกาสเกิดเส้นเลือดขอดได้อย่างแม่นยำ

โดยบริการของ Geneus DNA จะทำการรายงานผลข้อมูลทางสุขภาพมากกว่า 500 รายการ เช่น ความเสี่ยงต่อการเกิดโรค ความสามารถในการดูดซึมสารอาหาร และการแพ้ยา เป็นต้น ซึ่งการตรวจ DNA สามารถทำได้ทั้งครอบครัว และผลการตรวจสามารถติดตามได้ตลอดชีวิต โดยผลการวิเคราะห์จัดทำขึ้นในห้องแล็บ ที่มีมาตรฐานระดับโลกจาก USA ทำให้การวิเคราะห์มีความแม่นยำสูง ซึ่งข้อมูลที่ได้รับจะช่วยให้คุณเข้าใจปัจจัยเสี่ยง และมีข้อมูลในการตัดสินใจด้านสุขภาพได้ดีขึ้น